Betterment Burnout: Daha İyi Olmaya Çalışırken Tükenmişlik Yaşamak

Daha iyisi, daha fazlası, en güzeli! Bu üç kelime hayatınızı nasıl tanımlar? Eğer sürekli daha iyi olmaya çalışmak sizi bitap düşürüyorsa, muhtemelen “betterment burnout” yaşıyorsunuz. O kadar çok kişisel gelişim kitabı okudunuz ki artık kendinizi ‘olmam gereken yer burası değil, daha ileriye gitmeliyim’ düşüncesiyle baş başa buluyorsunuz. İşte bu noktada devreye betterment burnout, yani “daha iyi olmaya çalışma tükenmişliği” giriyor. Gelin, bu konuya hep birlikte daha yakından bakalım.

Betterment Burnout Nedir?

Betterment burnout, kişisel gelişim konusunda sürekli bir baskı hissetmek ve bu baskının sonunda tükenmişlik yaşamak anlamına gelir. Özellikle sosyal medya ve toplumun dayattığı başarı idealleri, insanların kendilerini sürekli daha iyi, daha başarılı, daha sağlıklı olmaya zorlamasına neden oluyor. Sonuç? Tükenmişlik, motivasyon kaybı ve öz şefkat eksikliği.

Düşünün ki her gün kendinize “Biraz daha iyi olabilir miyim? Daha fazla kitap okuyabilir miyim? Daha hızlı koşabilir miyim?” gibi sorular soruyorsunuz. Evet, gelişmek harika ama bazen durup nefes almak da gerekiyor. Aksi takdirde bu sürekli ilerleme arzusu sizi zihinsel ve fiziksel olarak tüketebilir.

Betterment burnout, bir bireyin sürekli daha iyi olmaya çalışırken yaşadığı zihinsel ve duygusal tükenmişlik olarak tanımlanır. Bu durum genellikle kariyer, sağlık, eğitim ve sosyal yaşam gibi alanlarda görülür. İnsanların kendilerini sürekli olarak daha iyi, daha üretken ve daha başarılı hale getirmeye odaklanması sonucunda gelişir.

İnsanların zamanla yıpranmasına yol açan betterment burnout, online flört uygulaması Bumble’ın 2024’te yürüttüğü bir araştırmayla somut bir şekilde açıklandı. Bu araştırmaya göre, uygulama kullanıcılarının %55’i sürekli daha iyi olma konusunda baskı hissediyor.

Betterment Burnout Nedenleri

1. Sürekli Gelişim Baskısı

Modern toplumda “sürekli gelişim” artık bir gereklilik gibi algılanıyor. Eğitimde başarı, kariyer basamaklarını hızlı tırmanma ve sosyal medyada sürekli olarak en iyiyi sergileme ihtiyacı, bireyler üzerinde büyük bir baskı yaratıyor. Herkesin “en iyi versiyonu” olma çabası, bireyler üzerinde yoğun bir baskı yaratıyor. Bir gün durup nefes alsanız, hemen yanınızda duran başkasının hızla ilerlediğini görüp kendinizi suçluyor musunuz? İşte bu baskı, kişiyi zamanla yıpratıyor.

Özellikle kariyer basamaklarını hızla tırmanmak isteyenler veya sağlık konusunda mükemmel olmaya çalışanlar, betterment burnout riski altında. Başarı odaklı toplum yapısı, bireylerin kendilerine dinlenme şansı tanımadan sürekli ileri gitmelerini talep ediyor. Bu da tükenmeye, yıpranmaya ve sonunda pes etmeye yol açıyor.

2. Sosyal Karşılaştırma

Hadi dürüst olalım, sosyal medyada sabah 6’da koşuya çıkmış, sonrasında smoothie’sini yudumlarken meditasyon yapan birini görünce “Ben neden böyle değilim?” diye iç geçiriyor musunuz? Eğer yanıtınız “evet” ise, bu tür bir kıyaslama sizi betterment burnout’un içine doğru itiyor demektir.

Bu kıyaslama, insanlarda “Ben yeterince iyi değilim” düşüncesine yol açarak tükenmişliği tetikler. Kendinizi başkalarıyla kıyaslamayı bırakmak ve kendi hızınızda ilerlemek, bu tükenmişlikten kaçınmak için önemlidir.

3. Mükemmeliyetçilik

“Ya hep ya hiç!” diyorsanız, mükemmeliyetçiliğin tuzağına düşmüş olabilirsiniz. Mükemmeliyetçilik, ulaşılması neredeyse imkansız hedefler belirlemenize ve bu hedeflere ulaşamadığınızda kendinizi kötü hissetmenize neden olur. Bu durum, zamanla büyük bir yorgunluğa ve motivasyon kaybına yol açar.

Her zaman en iyisini yapmak istiyor olabilirsiniz, ama bazen iyi olan yeterlidir. Mükemmel olma arzusu, sizi hayatın küçük keyiflerinden mahrum bırakır. En mükemmel versiyonunuzu yaratmaya çalışırken, şu anki halinizin tadını çıkaramıyorsanız, bu mükemmeliyetçilik size hizmet etmiyor demektir.

Betterment Burnout Belirtileri

Betterment burnout’u tanımak, onu önlemenin ilk adımıdır. Belirtileri şunlardır:

• Fiziksel ve Zihinsel Yorgunluk: Sürekli olarak bitkin hissetme ve hiçbir şeye enerji bulamama hali.
• Motivasyon Kaybı: Daha önce heyecan duyduğunuz şeylerden artık zevk alamıyorsanız, bu bir uyarı sinyalidir.
• Kendine Güvensizlik ve Eleştirel İç Ses: Başarılarınızı küçümsüyor ve sürekli “daha fazlasını yapmalıyım” diyorsanız, bu burnout belirtilerindendir.
• Sosyal İzolasyon: Kendinizi arkadaşlarınızdan ve ailenizden izole etme eğiliminde misiniz? Yalnız kalma ihtiyacı, tükenmişliğin işaretlerinden biridir.

Betterment Burnout’u Önlemek İçin 4 Strateji

1. Gerçekçi Hedefler Belirleyin

Daha iyi olmak güzel bir şeydir, ama bu yolculukta kendinize karşı dürüst olmalısınız. Gerçekçi ve ulaşılabilir hedefler koymak, kendinizi daha iyi hissetmenizi sağlar. Örneğin, “Bu ay 5 kitap okuyacağım” yerine, “Bu ay her gün 20 dakika kitap okuyacağım” demek çok daha ulaşılabilir ve sürdürülebilirdir.

Gerçekçi hedefler belirlemek, başarıyı hissetmenizi ve böylece motivasyonunuzu yüksek tutmanızı sağlar. Kendinize küçük ama anlamlı hedefler koyarak, her adımda kendinizi daha iyi hissetmeniz mümkün. Hedeflerinizi belirlerken kendi sınırlarınızı göz önünde bulundurmalısınız. Örneğin, “Nasıl bir geleceğin hayalini kuruyorum?” ve “Hangi noktaya neden ulaşmak istiyorum?” gibi soruları cevaplandırabilirsiniz. Kısacası, ihtiyaçlarınızı ve isteklerinizi göz önünde bulundurarak hedef listenizi oluşturmalısınız.

2. Dinlenmeye ve Kendinize Zaman Ayırın

Dinlenmek, suçluluk hissetmeden yapmanız gereken bir şeydir. Modern toplum bize her an bir şeyler yapmamız gerektiğini söylese de, bazen hiçbir şey yapmamak en iyisidir. Dinlenmek, yenilenmek ve yeniden motive olmanın en iyi yoludur. Gün içinde kendinize küçük molalar vermek, akşamları hobilerinize zaman ayırmak ya da bir hafta sonunu sadece dinlenmeye adamak, betterment burnout’un önüne geçebilir.

Yoğun bir şekilde çalıştıktan sonra yeteri kadar dinlenmeye özen göstermelisiniz. Dinlenme süreniz boyunca hobilerinizle ilgilenebilirsiniz veya meditasyon gibi zihinsel açıdan rahatlatan pratikler uygulayabilirsiniz. Bu aktiviteler sayesinde zihninizi yenileyebilirsiniz. Dinlenmeye ek olarak, herhangi bir göreve ara vermeyi de unutmamalısınız. Sorumluluklarınızı yerine getirirken kısa molalar vererek enerjinizi toplayabilirsiniz. Molalar sayesinde uzun vadede daha verimli olabilirsiniz.

3. Başarılarınızı Takdir Edin

Bazen durup kendinize şunu söylemek zorundasınız: “Ben bu işi başardım!” Küçük de olsa başarılarınızı kutlamak, size devam etmek için ihtiyaç duyduğunuz enerjiyi verecektir. Bu, kendi kendinize daha şefkatli olmanızı sağlar ve sürekli eksiklik hissinden kurtulmanıza yardımcı olur.

Başarılarınızı takdir etmenin bir başka yolu da bir başarı defteri tutmaktır. Bu defter, duygusal olarak sizi motive eder ve ilerlemenizi somut olarak görmenizi sağlar. Uzun vadede, başarılarınızı yazmak, kendinize duyduğunuz güveni artırır ve sizi motive eder. Başarılarınızı kaydederek, zor anlarınızda bile ne kadar yol kat ettiğinizi hatırlayabilir ve motivasyonunuzu koruyabilirsiniz. Her gün ya da hafta, başardığınız şeyleri not alarak kendinize dönüp bakabileceğiniz somut bir şey oluşturabilirsiniz. Eğer başardığınız şeyler için kendinizi ödüllendirmezseniz başarılarınızın farkına varamazsınız. Bu nedenle, herhangi bir süreci tamamladıktan sonra küçük başarılarınızı kutlamaya özen göstermelisiniz. Başarılarınızı takdir ettiğiniz zaman sürekli olarak eksiklikleri düşünmeyi arkanızda bırakabilirsiniz. Ayrıca, başarılarınızın kıymetini anlayarak elde ettiklerinize daha rahat bir şekilde odaklanabilirsiniz.

4. Kendinize Karşı Nazik Olun

Kusursuz değiliz ve bu harika bir şey! Kendinize karşı nazik olmayı öğrenmek, betterment burnout ile mücadele etmenin en güçlü yollarından biridir. Hatalarınızı, başarısızlıklarınızı birer öğrenme fırsatı olarak görün ve bu süreçte kendinize karşı sabırlı olun. Her gün bir önceki günden daha iyi olmak zorunda değilsiniz, bazen aynı yerde kalmak da bir başarıdır.

Dünya üzerinde mükemmel olan bir insan olmadığını fark etmelisiniz. Bu farkındalık sayesinde eleştirici iç sesinizi kontrol altında tutabilirsiniz ve benliğinize daha anlayışlı bir tutumla yaklaşabilirsiniz. Başarısızlıkların, eksikliklerin ve aksaklıkların insan olmanın bir parçası olduğunu kabullenmek için özen göstermelisiniz. Bu kabulleniş sayesinde hayatınızın her anında daha iyiye ulaşamayacağınızı ve bu durumun fazlasıyla doğal olduğunu anlayabilirsiniz. Bununla birlikte, her başarısızlığınızdan ders çıkarabileceğinizi ve bu derslerin gelişim yolunuzda sizi desteklediğini fark edebilirsiniz. Betterment burnout modern dünyada fazlasıyla yaygın bir durum olsa da farkındalık geliştirerek bu durumla başa çıkabilirsiniz.

Betterment Burnout ve Toplum: Beklentilerin Üzerimizdeki Etkisi

Modern dünyada, sosyal medya ve toplumsal başarı tanımları sürekli bir gelişim baskısı yaratıyor. Sosyal medyada sürekli olarak ‘mükemmel yaşamlar’ sergileyen içerikler, bireyleri kendilerini başkalarıyla kıyaslamaya ve eksik hissetmeye zorlayabiliyor. Ayrıca, popüler kültürdeki başarı hikayeleri ve ‘kendini en iyi hale getirme’ trendleri de bu baskıyı artırıyor. Bu baskı, bireylerin kendi hızlarında gelişme fırsatını elinden alarak onları sürekli olarak başkalarıyla yarış içinde hissetmelerine neden oluyor. Kendinizle başkalarını kıyaslamayı bırakmak, sadece sizin kontrolünüzde olan hedeflere odaklanmak, tükenmişlik riskini azaltmanın en önemli yollarından biridir.

Örneğin, Instagram’da sürekli olarak “mükemmel hayat” sergileyen birini görmek, sizde eksiklik duygusu yaratabilir. Bu noktada unutulmaması gereken şey, sosyal medyada gördüklerinizin sadece “seçilmiş anlar” olduğudur. Gerçek hayat, filtrelenmemiş ve eksikliklerle doludur ve bu normaldir.

Betterment Burnout ile Başa Çıkmak İçin Pratik Öneriler

Kendinizi Kıyaslamayın

Unutmayın, herkesin hikayesi farklıdır. Kendinizi başkalarıyla kıyaslamaktan kaçının ve sadece kendi gelişiminize odaklanın. Herkesin yaşam tarzı, hedefleri ve başarı tanımı farklıdır. Bu nedenle, başkalarının başarılarına bakarak kendi başarılarınızı küçümsemek yerine, sadece kendi ilerlemenizi değerlendirin.

Günlük Rutinler Oluşturun

Stres ve tükenmişlik hissini azaltmanın bir diğer yolu da günlük rutinler oluşturmaktır. Yapılan araştırmalar, günlük rutinlerin stres seviyesini düşürdüğünü ve bireylerin daha dengeli bir yaşam sürmesine yardımcı olduğunu göstermektedir (Kaynak: American Psychological Association, 2023). Rutinler, belirsizliği azaltarak stresi kontrol altına almanıza yardımcı olabilir. Sabahları meditasyon yapmak, günlük egzersiz alışkanlıkları oluşturmak ya da her gün belirli bir saatte yürüyüşe çıkmak, sizi zihinsel olarak rahatlatabilir.

Nefes Almayı Hatırlayın

Bu kadar basit, evet! Derin nefes almak, vücudunuzu ve zihninizi rahatlatır. Stres anında derin nefes alıp vermek, rahatlamanıza yardımcı olur ve daha dengeli bir ruh hali elde etmenizi sağlar.

Sonuç: Hayatın Tadını Çıkarmak

Hayat bir yarış değil ve her an daha iyi olmak zorunda değilsiniz. Betterment burnout ile mücadele ederken unutmamanız gereken en önemli şey, bu yolculukta kendinize karşı nazik olmanız gerektiğidir. Dinlenmeyi, küçük başarılarınızı kutlamayı ve her zaman daha ileri gitmek zorunda olmadığınızı kabullenmeyi öğrenin. Kendinizi geliştirmek güzel bir hedef olabilir, ancak bu hedefe doğru yol alırken, yolun tadını çıkarmayı da unutmayın.

Siz ne düşünüyorsunuz? Daha iyi olma arzusunun altında ezildiğiniz anlar oldu mu? Ya da tükenmişlik yaşadığınız bir dönemden nasıl çıktınız? Düşüncelerinizi ve deneyimlerinizi yorumlarda paylaşın ve bu konuda birbirimize destek olalım.

Kaynaklar

• Betterment Burnout: Sürekli Daha İyi Olmaya Çalışmanın Yan Etkisi
• The constant quest for perfection can lead to ‘betterment burnout’
• Tired of Chasing Perfection? Combat Betterment Burnout with these 5 tips
• 6 Tips for Healing From Betterment Burnout
• Betterment Burnout: Questioning Self-Improvement
• How to overcome betterment burnout
• Are You In Your Betterment Burnout Era? Here’s How To Tell!