En Güzel ve Unutulmaz 20 İran Filmi: Duygusal ve Ödüllü Başyapıtlar

İran sinemasının sade anlatımı, derinlikli karakterleri ve evrensel temalarıyla sinema tarihine damga vuran 20 başyapıtını sizin için derledik. Her film, kendi ruhunu ve hikayesini taşıyan birer sanat eseri.

---

Önce İran Sinemasının Tarihsel Yolculuğu ve Estetiğine Bir Bakalım

Devrim Öncesi ve Sonrası: Bir Dönüşümün Hikayesi

İran sinemasının kökleri, 1960’lardaki “Yeni Dalga” akımına dayanır. Bu dönemde Dariush Mehrjui gibi yönetmenler, İtalyan Yeni Gerçekçiliği’nden etkilenerek toplumsal sorunlara odaklanan filmler çektiler. Ancak İran sinemasının bugünkü kimliğini asıl şekillendiren olay, 1979 İslam Devrimi oldu. Devrim sonrası getirilen katı sansür kuralları, sinemacıları doğrudan anlatım yerine daha dolaylı, sembolik ve şiirsel bir dil kullanmaya itti. Bu zorunluluk, paradoksal bir şekilde, dünya çapında takdir toplayan özgün bir sinema estetiğinin doğmasına neden oldu.

Şiirsel Gerçekçilik: Sade Olanın Gücü

Modern İran sinemasının alametifarikası “şiirsel gerçekçilik”tir. Bu yaklaşım, genellikle profesyonel olmayan oyuncular, gerçek mekanlar ve doğal ışık kullanarak hayatın içinden, filtrelenmemiş bir kesit sunar. Yönetmenler, büyük bütçeli prodüksiyonlar yerine, bir çocuğun gözünden anlatılan basit bir hikaye veya sıradan bir insanın ahlaki ikilemi üzerinden evrensel temalara ulaşmayı hedeflerler. Yoksulluk, onur, aile bağları, adalet ve vicdan gibi konular, abartıdan uzak, sade ve dokunaklı bir dille işlenir. Bu sadelik, filmlerin etkisini daha da güçlendirerek izleyiciyi karakterlerin dünyasına çeker ve derin bir empati kurmasını sağlar.

---

Cennetin Çocukları (Bacheha-ye Aseman) – 1997

• Yönetmen: Majid Majidi
• IMDb Puanı: 8.2
• Süre: 89 dakika
• Tür: Dram, Aile
• Dil: Farsça
• IMDb Sayfası
• Ödüller:
  • 1998 Oscar Adayı – En İyi Yabancı Film
  • Montreal Film Festivali – En İyi Film

Konusu:
Cennetin Çocukları, Ali ve kız kardeşi Zahra’nın yoksulluk içindeki yaşamlarını ve bir çift ayakkabıyı paylaşmak zorunda kalışlarını anlatan duygu dolu bir film. Ali, kız kardeşinin ayakkabılarını tamirciye götürdükten sonra kaybeder. Aileleri o kadar fakirdir ki yeni bir ayakkabı almak neredeyse imkânsızdır.

Neden İzlemelisin:
Majid Majidi’nin insan ruhunun derinliklerine dokunan bu filmi, yalnızca İran sinemasının değil, dünya sinemasının da en duygusal yapıtlarından biri olarak kabul edilir. Sade anlatımı, çocuksu masumiyeti ve güçlü dramatik yapısıyla izleyicide kalıcı izler bırakır.

Film Hakkında Notlar:

• Çekimler Tahran’ın kenar mahallelerinde gerçekleştirilmiştir.
• Oyuncuların çoğu profesyonel değildir; bu da filme doğal bir hava katmıştır.
• Oscar’a aday gösterilmiş ilk İran filmidir.

Bir Ayrılık (Jodaeiye Nader az Simin) – 2011

• Yönetmen: Asghar Farhadi
• IMDb Puanı: 8.3
• Süre: 123 dakika
• Tür: Dram
• Dil: Farsça
• IMDb Sayfası
• Ödüller:
  • 2012 Oscar – En İyi Yabancı Film
  • Berlin Film Festivali – Altın Ayı (En İyi Film)
  • Altın Küre – En İyi Yabancı Film

Konusu:
“Bir Ayrılık”, İranlı bir çift olan Simin ve Nader’in boşanma süreciyle başlar. Simin, kızlarıyla birlikte İran’ı terk etmek istemektedir; Nader ise Alzheimer hastası babasını bırakmak istemez. Bu anlaşmazlıkla başlayan hikâye, çiftin ayrılığı sonrası hayatlarına giren bakıcı ve gelişen trajik olaylar zinciriyle dramatik bir derinliğe ulaşır.

Neden İzlemelisin:
Çok katmanlı senaryosu, karakterlerin derinliği ve tarafsız anlatımıyla, izleyiciyi sürekli “haklı kim?” sorusuyla baş başa bırakır. Doğal diyaloglar, gerçekçi oyunculuklar ve güçlü toplumsal gözlem filmi etkileyici kılar.

Film Hakkında Notlar:

• Yönetmen Asghar Farhadi, bu filmle dünya çapında büyük bir üne kavuşmuştur.
• Film, İran’da günlük hayatın katmanlarını ve bireysel çatışmaları evrensel temalar üzerinden işler.
• Pek çok sinema otoritesi tarafından 2010’lu yılların en iyi filmleri arasında gösterilmiştir.

Elly Hakkında (Darbareye Elly) – 2009

• Yönetmen: Asghar Farhadi
• IMDb Puanı: 7.9
• Süre: 119 dakika
• Tür: Dram, Gizem
• Dil: Farsça
• IMDb Sayfası
• Ödüller:
  • Berlin Film Festivali – En İyi Yönetmen (Gümüş Ayı)
  • Tribeca Film Festivali – En İyi Film

Konusu:
Tahranlı üst orta sınıftan bir arkadaş grubu, haftasonu tatili için Hazar Denizi kıyısındaki bir sahil evine gider. Tatil keyfi, aralarındaki Elly’nin aniden ortadan kaybolmasıyla gizem, suçluluk ve gerilim dolu bir trajediye dönüşür.

Neden İzlemelisin:
Farhadi’nin özgün sinema dilini keskinleştirdiği ve izleyiciyi psikolojik gerilim içinde ahlaki çatışmalarla baş başa bıraktığı bir yapıttır. Görünüşte sıradan başlayan bir tatilin ne kadar kısa sürede toplumsal ve kişisel bir felakete dönüşebileceğini gözler önüne serer.

Film Hakkında Notlar:

• Filmdeki doğallık hissi, yönetmenin sıkça kullandığı uzun çekimler ve doğaçlamaya açık oyunculuklarla desteklenmiştir.
• Asghar Farhadi’nin uluslararası alanda dikkat çeken ilk filmlerinden biridir.

Kirazın Tadı (Ta’m-e Gilas) – 1997

• Yönetmen: Abbas Kiarostami
• IMDb Puanı: 7.6
• Süre: 95 dakika
• Tür: Dram
• Dil: Farsça
• IMDb Sayfası
• Ödüller:
  • 1997 Cannes Film Festivali – Altın Palmiye (En İyi Film)

Konusu:
Bay Badii isimli orta yaşlı bir adam, arabasıyla Tahran çevresinde dolaşarak intihar ettikten sonra mezarını toprakla örtecek birini aramaktadır. Film, intihar kararının nedenlerini asla doğrudan vermez, izleyiciyi karakterin felsefi yolculuğuna ortak eder.

Neden İzlemelisin:
Varoluş, ölüm, yaşamın anlamı gibi büyük soruları minimal bir sinematografiyle irdeleyen bir başyapıttır. Kiarostami’nin sinema dili, bu filmde en sade ve en güçlü hâlini bulur. Sabır gerektiren ama çok güçlü bir içsel etki bırakan bir yapımdır.

Film Hakkında Notlar:

• Cannes’da Altın Palmiye kazanan ilk İran filmidir.
• Filmin sonundaki belgesel tarzı kırılma (film ekibinin gösterilmesi), geleneksel anlatıyı sorgular.

Yakın Plan (Nema-ye Nazdik) – 1990

• Yönetmen: Abbas Kiarostami
• IMDb Puanı: 8.2
• Süre: 98 dakika
• Tür: Belgesel-Dram, Biyografi
• Dil: Farsça
• IMDb Sayfası
• Ödüller:
  • Montreal Yeni Sinema Festivali – En İyi Film
  • İstanbul Film Festivali – FIPRESCI Ödülü

Konusu:
İşsiz bir adam olan Hossain Sabzian’ın, ünlü yönetmen Mohsen Makhmalbaf kılığına girerek bir ailenin evine girmesini konu alır. Gerçek olaylardan yola çıkan filmde hem Sabzian hem de mağdur aile, mahkeme süreci ve olayın yeniden canlandırmalarında kendilerini oynar.

Neden İzlemelisin:
Dünya sinema tarihinin en sıra dışı filmlerinden biridir. Hayat, hayal ve sinema arasındaki çizgi bu filmde ustaca silinir. Kiarostami, hem etik hem de sinematografik sınırları zorlayarak sinemada yeni bir alan açar.

Film Hakkında Notlar:

• Filmde kullanılan tüm karakterler gerçektir ve kendi rollerini oynamaktadır.
• Quentin Tarantino ve Werner Herzog gibi önemli yönetmenler tarafından en sevilen filmler arasında gösterilmiştir.

Kaplumbağalar da Uçar (Turtles Can Fly) – 2004

• Yönetmen: Bahman Ghobadi
• IMDb Puanı: 8.0
• Süre: 98 dakika
• Tür: Dram, Savaş
• Dil: Kürtçe, Farsça
• IMDb Sayfası
• Ödüller:
  • Berlin Film Festivali – Barış Ödülü
  • San Sebastián Film Festivali – Altın Midilli

Konusu:
Irak Savaşı arifesinde, Türkiye sınırına yakın bir Kürt mülteci kampında yaşayan çocukların gözünden savaşın etkilerini anlatır. Hikâyenin merkezinde, “Uydu” lakaplı, mayınları temizletip satarak hayatta kalmaya çalışan çocuklara öncülük eden akıllı bir çocuk vardır.

Neden İzlemelisin:
Savaşı çocukların gözünden anlatan en etkileyici filmlerden biridir. Yönetmen Bahman Ghobadi, sade ama yürek burkan anlatımıyla savaşın politik yönünü değil, insani sonuçlarını merkeze alır.

Film Hakkında Notlar:

• Filmdeki çocuk oyuncular profesyonel değildir; hepsi gerçek mülteci çocuklardır.
• Saddam Hüseyin rejiminin yıkılmasından sonra Irak’ta çekilen ilk film olma özelliğini taşır.

Sarhoş Atlar Zamanı (A Time for Drunken Horses) – 2000

• Yönetmen: Bahman Ghobadi
• IMDb Puanı: 7.7
• Süre: 80 dakika
• Tür: Dram, Savaş
• Dil: Kürtçe
• IMDb Sayfası
• Ödüller:
  • Cannes Film Festivali – Caméra d’Or (Altın Kamera)

Konusu:
İran-Irak sınırında yaşayan yoksul Kürt bir ailenin çocukları, anne ve babalarını kaybettikten sonra hayatta kalmak ve engelli kardeşlerinin tedavisini sağlamak için kaçakçılık yapmaya başlar. Filmin adı, zorlu kış koşullarına dayanmaları için katırlara alkol içirilmesi uygulamasından gelir.

Neden İzlemelisin:
Savaşın gölgesindeki çocukların yalnızca fiziksel değil, duygusal hayatta kalma mücadelesine ışık tutar. İzleyiciye, hem yoksulluğun hem de kardeşlik duygusunun sınırlarını sorgulatan derinlikli bir anlatı sunar.

Film Hakkında Notlar:

• Bahman Ghobadi’nin ilk uzun metrajlı filmidir.
• İran’da çekilen ilk uzun metrajlı Kürtçe film olarak tarihe geçmiştir.

Satıcı (The Salesman) – 2016

• Yönetmen: Asghar Farhadi
• IMDb Puanı: 7.4
• Süre: 124 dakika
• Tür: Dram, Gerilim
• Dil: Farsça
• IMDb Sayfası
• Ödüller:
  • 2017 Oscar – En İyi Yabancı Film
  • Cannes Film Festivali – En İyi Senaryo & En İyi Erkek Oyuncu

Konusu:
Emad ve Rana, Tahran’da yeni bir daireye taşınır. Rana, bir gün evde yalnızken uğradığı saldırı sonrası fiziksel ve ruhsal travma yaşar. Emad, eşinin başına gelenlerin sorumlusunu bulmaya kararlıdır. Ancak bu intikam arayışı, çiftin ilişkisini de derinden sarsar.

Neden İzlemelisin:
Ahlaki belirsizlikler, sınıf farkları, evlilikte güven sorunu ve adaletin kişisel yorumu gibi temaları işler. Farhadi’nin diyalog ustalığı ve katmanlı anlatımı bu filmde de kendini gösterir.

Film Hakkında Notlar:

• Arthur Miller’ın ünlü oyunu “Death of a Salesman” filmde hem sahnelenmekte hem de alt metin olarak kullanılmaktadır.
• Farhadi, bu filmle birlikte iki Oscar kazanmış sayılı yönetmenlerden biri olmuştur.

Daire (The Circle) – 2000

• Yönetmen: Jafar Panahi
• IMDb Puanı: 7.4
• Süre: 90 dakika
• Tür: Dram
• Dil: Farsça
• IMDb Sayfası
• Ödüller:
  • 2000 Venedik Film Festivali – Altın Aslan (En İyi Film)

Konusu:
İran’da kadın olmanın zorluklarını farklı karakterlerin kısa ama çarpıcı hikâyeleri üzerinden anlatır. Her biri farklı sosyal sınıftan ve yaş grubundan olan kadınların hikâyeleri bir “çember” gibi birbirine bağlanır.

Neden İzlemelisin:
Kadın hakları, toplumsal baskı ve özgürlük gibi konuları cesur ve sarsıcı bir dille işler. Panahi’nin kamerası sokaklarda dolaşır, her an birinin kaçışını, baskılanışını hissedersiniz.

Film Hakkında Notlar:

• Film, İran’da yasaklanmıştır ancak dünya çapında büyük övgü almıştır.
• Feminist sinemanın Doğu’daki en güçlü örneklerinden biri olarak görülür.

3 Yüz (3 Faces) – 2018

• Yönetmen: Jafar Panahi
• IMDb Puanı: 7.0
• Süre: 100 dakika
• Tür: Dram, Yol Filmi
• Dil: Farsça, Azerice
• IMDb Sayfası
• Ödüller:
  • 2018 Cannes Film Festivali – En İyi Senaryo

Konusu:
Ünlü İranlı oyuncu Behnaz Jafari, genç bir kızın intihar ettiği videoyu izledikten sonra yönetmen Jafar Panahi ile birlikte bu kızın köyüne gitmeye karar verir. Yolculukları, İran taşrasında kadınların bastırılan sesini keşfettikleri bir arayışa dönüşür.

Neden İzlemelisin:
Panahi’nin eleştirel üslubunu daha sembolik, daha sakin ama bir o kadar etkili bir anlatımla sunar. Kadınların bastırılan hayalleri, kırsaldaki geleneksel yapılar ve sanatın özgürleştirici gücü filmde ana temalardır.

Film Hakkında Notlar:

• Jafar Panahi, bu filmi İran hükümeti tarafından sinema yapması yasaklandıktan sonra gizlice çekmiştir.
• Behnaz Jafari filmde kendisini oynar.

Beyaz Balon (The White Balloon) – 1995

• Yönetmen: Jafar Panahi
• IMDb Puanı: 7.6
• Süre: 85 dakika
• Tür: Dram, Aile
• Dil: Farsça
• IMDb Sayfası
• Ödüller:
  • 1995 Cannes Film Festivali – Camera d’Or (Altın Kamera – En İyi İlk Film)

Konusu:
Yedi yaşındaki Razieh, yeni yıl için bir balık almak ister ancak parayı kaybeder. Razieh, Tahran sokaklarında kaybolan parayı ararken farklı insanlar, sınıflar ve hikâyelerle karşılaşır.

Neden İzlemelisin:
Çocuk gözünden büyük bir toplum panoraması sunar. Bir balık alma hikâyesi gibi görünen bu sade yapı, İran’daki sınıfsal farkları, yardımlaşma kültürünü ve insan ilişkilerini ustalıkla işleyerek derinleşir.

Film Hakkında Notlar:

• Film, Panahi’nin ilk uzun metrajıdır ama senaryosu Abbas Kiarostami tarafından yazılmıştır.
• Final sahnesiyle, sinema tarihinde “en sade ama en etkileyici kapanışlardan biri” olarak anılır.

Baran – 2001

• Yönetmen: Majid Majidi
• IMDb Puanı: 7.8
• Süre: 94 dakika
• Tür: Dram, Romantik
• Dil: Farsça
• IMDb Sayfası
• Ödüller:
  • Montreal Film Festivali – En İyi Film, En İyi Yönetmen

Konusu:
İnşaatta çalışan genç İranlı Latif, iş yerine yeni gelen Rahmat’ın aslında saklanmak zorunda kalan Afgan mülteci Baran olduğunu öğrenir. Bu sıradan tanışma, Latif’in iç dünyasını dönüştüren bir aşka dönüşür.

Neden İzlemelisin:
Aşkı sadece bir duygu değil, aynı zamanda bir fedakârlık ve vicdan meselesi olarak işler. Majidi’nin sinemasına özgü şiirsellik, bu filmde zarafetle birleşir. Göz teması, jestler ve sessizlikler, kelimelerden çok daha fazlasını anlatır.

Film Hakkında Notlar:

• Baran, Tahran’da yaşayan Afgan mültecilerin hayatına ışık tutan ilk İran filmlerinden biridir.
• Majidi, diyalog yerine görsel anlatımı ön plana çıkarır. Filmde aşk sözcüğü hiç geçmez.

Rüzgar Bizi Sürükleyecek (The Wind Will Carry Us) – 1999

• Yönetmen: Abbas Kiarostami
• IMDb Puanı: 7.4
• Süre: 118 dakika
• Tür: Dram, Felsefi
• Dil: Farsça, Kürtçe
• IMDb Sayfası
• Ödüller:
  • Venedik Film Festivali – Büyük Jüri Ödülü

Konusu:
Bir grup “gazeteci”, Batı İran’daki uzak bir Kürt köyüne haber yapmak üzere gelir ve yaşlı bir kadının ölmesini bekler. Zaman ilerledikçe köy yaşamının yavaş ritmi, başroldeki gazetecinin sabrını ve bakış açısını sorgulamasına neden olur.

Neden İzlemelisin:
Kiarostami’nin sinema anlayışının belki de en şiirsel halidir. Varoluş, sabır, doğa-insan ilişkisi ve gözlem temaları üzerinde durur. Film, izleyiciye sorular sorar ama cevap vermez; seyredenin kendi anlamını üretmesini ister.

Film Hakkında Notlar:

• Filmin adı, İranlı kadın şair Forough Farrokhzad’ın aynı adlı şiirinden alınmıştır.
• Müzik kullanılmaz; doğanın sesleri (rüzgar, hayvanlar, sessizlik) dramatik yapı oluşturur.

Persepolis – 2007

• Yönetmen: Marjane Satrapi, Vincent Paronnaud
• IMDb Puanı: 8.0
• Süre: 96 dakika
• Tür: Animasyon, Biyografi, Dram
• Dil: Fransızca, Farsça, İngilizce
• IMDb Sayfası
• Ödüller:
  • Cannes Film Festivali – Jüri Özel Ödülü
  • César Ödülleri – En İyi İlk Film, En İyi Uyarlama Senaryo
  • Oscar Adayı – En İyi Animasyon Film

Konusu:
Yönetmen Marjane Satrapi’nin aynı adlı grafik romanından uyarlanan film, İran İslam Devrimi’nin arka planında büyüyen, baskıcı rejimle tanışan ve daha sonra Avrupa’ya göç eden Marjane’in çocukluk ve gençlik yıllarını anlatır.

Neden İzlemelisin:
Animasyonun basit bir anlatım aracı olmadığını, aksine derinlikli ve politik anlatımlar için güçlü bir mecra olduğunu kanıtlayan bir yapıttır. Sadece İran’ın yakın tarihini değil, aynı zamanda kişisel bir büyüme ve özgürleşme hikâyesini de büyük bir samimiyetle aktarır.

Film Hakkında Notlar:

• Siyah-beyaz animasyon tarzı, grafik romanla uyum içinde minimalist ama vurucu bir estetik yaratır.
• Film, İran’da yasaklanmış, ancak dünya çapında büyük ilgi görmüştür.

Ten (10) – 2002

• Yönetmen: Abbas Kiarostami
• IMDb Puanı: 7.2
• Süre: 94 dakika
• Tür: Dram, Deneysel
• Dil: Farsça
• IMDb Sayfası
• Ödüller:
  • Cannes Film Festivali – Altın Palmiye Adaylığı

Konusu:
Film, Tahran sokaklarında araba süren bir kadının arabasına binen 10 farklı kişiyle yaptığı konuşmaları konu alır. Araba içinden sabit kamerayla çekilen filmde karakterler sadece konuşur; film boyunca araç dışına hiç çıkılmaz.

Neden İzlemelisin:
Sinemanın sadece kurgu ve estetikten ibaret olmadığını; bazen yalnızca bir diyalogla bile seyirciyi derin bir sorgulamaya sürükleyebileceğini kanıtlayan bir yapıttır. Kadınların İran’daki sosyokültürel konumuna dair eşsiz bir portre sunar.

Film Hakkında Notlar:

• Kiarostami, filmde profesyonel oyuncular yerine gerçek insanları kullanmıştır.
• Diyaloglar doğaçlamadır ve yönetmen bu yapımla “azla çok anlatmak” ilkesini zirveye taşımıştır.

Ay ve Aynalar (Shayad vaghti digar) – 1988

• Yönetmen: Bahram Beyzai
• IMDb Puanı: 7.1
• Süre: 105 dakika
• Tür: Dram, Feminist Sinema
• Dil: Farsça
• IMDb Sayfası
• Ödüller:
  • Fajr Film Festivali – En İyi Kadın Oyuncu (Susan Taslimi)

Konusu:
Film, geceleri taksicilik yapan genç bir kadın olan Qodrat’ın hayatına odaklanır. Bir gece arabasında bırakılan bir bebekle karşılaşması, onu içsel ve toplumsal bir çatışmanın içine sürükler. Qodrat, bebeği teslim etmek ile sahiplenmek arasında kalırken, kendi geçmişiyle ve toplumun kadınlara dayattığı rollerle yüzleşir.

Neden İzlemelisin:
İran sinemasında kadın karakterin özne olarak merkezde durduğu ilk filmlerden biri olarak kabul edilir. Bahram Beyzai, şiirsel anlatımı, sembollerle bezeli dili ve güçlü feminist bakış açısıyla büyük bir cesaret örneği sunar.

Film Hakkında Notlar:

• İran’da bir kadının yalnız başına araba kullanmasının tabu olduğu bir dönemde çekilmiştir.
• Susan Taslimi’nin oyunculuğu İran sinema tarihinin en unutulmaz performansları arasında gösterilir.

Ten on Ten – 2004

• Yönetmen: Abbas Kiarostami
• IMDb Puanı: 6.9
• Süre: 89 dakika
• Tür: Belgesel, Deneysel
• Dil: Farsça
• IMDb Sayfası
• Ödüller:
  • Cannes Film Festivali – Resmî Seçki (Özel Gösterim)

Konusu:
Abbas Kiarostami’nin 2002 yapımı “Ten” filmi üzerine yaptığı, yarı belgesel niteliğinde bir çalışmadır. Film boyunca Kiarostami, arabasının direksiyonunda oturur ve sinema hakkında on ayrı başlık altında kendi düşüncelerini izleyiciyle paylaşır.

Neden İzlemelisin:
Sadece Kiarostami sinemasını değil, modern sinemanın düşünsel altyapısını anlamak isteyen herkes için kıymetli bir başvuru filmidir. Sinema öğrencileri, eleştirmenler veya yaratıcı süreçle ilgilenen izleyiciler için bu film eşsiz bir ustalık dersi niteliği taşır.

Film Hakkında Notlar:

• Film, tamamen dijital kamerayla ve hareket halindeki bir araçta tek başına çekilmiştir.
• Film, “sinema nasıl yapılır” sorusuna felsefi bir bakışla yaklaşır.

Offside (İç Sesler) – 2006

• Yönetmen: Jafar Panahi
• IMDb Puanı: 7.3
• Süre: 93 dakika
• Tür: Dram, Komedi
• Dil: Farsça
• IMDb Sayfası
• Ödüller:
  • Berlin Film Festivali – Gümüş Ayı – Jüri Büyük Ödülü

Konusu:
İran’da kadınların futbol stadyumlarına girmesi yasaktır. “Offside”, bu yasağa rağmen erkek kılığına girip milli maç izlemek isteyen bir grup genç kadının hikâyesini anlatır. Tüm olaylar, İran’ın 2006 Dünya Kupası’na katılma maçı sırasında, stadyumun hemen dışında geçer.

Neden İzlemelisin:
Ciddi bir yasağı mizahi ama eleştirel bir dille anlatan cesur bir yapımdır. Panahi’nin tarzına sadık kalarak gerçekçiliği ve sade anlatımı ön planda tutar. Film, kadın hakları, otorite ve gençlik temalarını sarkastik bir üslupla işler.

Film Hakkında Notlar:

• Film, gerçekte oynanan İran-Bahreyn maçının günü, maç sırasında gizlice çekilmiştir.
• Jafar Panahi bu filmle bir kez daha sansüre ve baskıya karşı sinemayla konuşmuştur.

There Is No Evil (Şeytan Yoktur) – 2020

• Yönetmen: Mohammad Rasoulof
• IMDb Puanı: 7.5
• Süre: 150 dakika
• Tür: Dram, Politik Eleştiri
• Dil: Farsça
• IMDb Sayfası
• Ödüller:
  • 2020 Berlin Film Festivali – Altın Ayı (En İyi Film)

Konusu:
“There Is No Evil”, dört bağımsız ama tematik olarak birbirine bağlı hikâyeden oluşur. Her hikâye, İran’da idam cezası sistemine ve bu sistemin sıradan bireylerin hayatına etkilerine odaklanır. Filmde sorulan temel soru şudur: “İdam cezasını bizzat uygulamıyorsan, buna katkıda bulunmuş sayılır mısın?”

Neden İzlemelisin:
İran’daki otoriter yönetimin bireyler üzerindeki baskısını çok katmanlı bir vicdan sorgusu üzerinden aktarır. Her bir bölüm, farklı bir sosyal sınıfa, yaş grubuna ve yaşantıya odaklanırken temel ahlaki meseleyi merkezde tutar.

Film Hakkında Notlar:

• Yönetmen Mohammad Rasoulof, bu filmi İran’da ev hapsindeyken gizlice çekmiştir.
• Rasoulof’un yurt dışına çıkışı yasak olduğu için ödülü Berlin Film Festivali’nde kızı Baran Rasoulof almıştır.

Serçelerin Şarkısı (The Song of Sparrows) – 2008

• Yönetmen: Majid Majidi
• IMDb Puanı: 7.8
• Süre: 96 dakika
• Tür: Dram
• Dil: Farsça
• IMDb Sayfası
• Ödüller:
  • Berlin Film Festivali – En İyi Erkek Oyuncu (Reza Naji)

Konusu:
Kerim, bir devekuşu çiftliğinde çalışan sade bir aile babasıdır. İşini kaybettikten sonra tesadüfen şehirde motosikletle insan taşıyarak geçimini sağlamaya başlar. Şehrin karmaşası, çürümüşlüğün ve bireysel çıkarların içine sürüklenirken, bir yandan da ailesinin saf değerleriyle yüzleşir.

Neden İzlemelisin:
Majid Majidi’nin insan ruhuna dair hassas anlatımı bu filmde de kendini güçlü şekilde hissettirir. Film; onur, aile, sadelik ve modern yaşamın getirdiği yozlaşmaya karşı direniş gibi temaları büyük bir içtenlikle işler.

Film Hakkında Notlar:

• Reza Naji’nin sade ve içten oyunculuğu Berlin’de büyük takdir görmüştür.
• Majidi, filmde modernleşmenin getirdiği değer kaybını “ufak detaylar” üzerinden gösterir.

---

Senin favori İran filmin hangisi? Bu listede olmalı dediğin başka bir film var mı? Yorumlarda buluşalım! Yazıyı beğendiysen sinemasever arkadaşlarınla da paylaşmayı unutma.