O Efsanevi Fransız Elmalı Cobbler’ın Sır Perdesini Aralıyoruz!
Cobbler nedir, turta ile farkı ne? Bu rustik ve pratik tatlının sırlarını keşfet, en lezzetli elmalı cobbler tarifini hemen dene!
Selam! Mutfakta harikalar yaratmayı seven dostum, hoş geldin. Bugün klavyemin başına oturdum çünkü konuşmamız gereken çok önemli, tatlı ve biraz da gizemli bir konu var: O meşhur Fransız Elmalı Cobbler. Hani şu adını duyunca bile insanın ağzının sulandığı, sonbahar akşamlarının yıldızı, o sıcacık lezzet bombası… Peki, sana bu tatlının aslında bildiğimiz gibi “Fransız” olmayabileceğini söylesem? Gel, bu lezzetli dedektiflik oyununa birlikte başlayalım ve mükemmel tarife giden yolda tüm sırları açığa çıkaralım.
Öncelikle; “Fransız Elmalı Cobbler” dediğimizde aslında kaç farklı tariften bahsediyoruz? Bazıları üzeri kıtır kıtır, streusel benzeri bir kaplamadan bahsederken, bazıları puf puf, kekimsi bir hamurla bambaşka bir dünya vaat ediyor. İşte bu kafa karışıklığına bir son vermek ve o “doğru” tarifi bulmak için buradayım. Hazırsan, mutfak önlüğünü tak ve benimle bu lezzet yolculuğuna çık!
Bu “Cobbler” Dedikleri Ne Ola ki?
Her şeyden önce, şu tatlı ailesini bir tanıyalım. “Cobbler” kelimesini duyunca aklına ne geliyor? Benim aklıma nedense hep rustik, anne elinden çıkmış, şık olmaktan çok samimi lezzetler geliyor. Ve bu hissimde hiç de haksız sayılmam!
İşin ilginç yanı, “elmalı turta kadar Amerikan” diye bir laf olsa da, turtanın kendisi aslında İngiliz göçmenlerle Amerika’ya gelmiş. Ama cobbler? İşte o, yüzde yüz Amerikan icadı! İlk yerleşimcilerin pratik zekasından doğmuş bir tatlı. Kaynak: Cobbler – More American than Apple Pie – KitchenLane
Cobbler, Crisp, Crumble: Fark Nerede?
Bu üç kafadar sık sık karıştırılır, ama aralarında tatlı nüanslar var:
- Cobbler: Meyvelerin üzerine kaşık kaşık dökülen veya parça parça konan bisküvi hamuruyla yapılır. Pişerken o hamur parçaları kabarır ve Arnavut kaldırımlı bir sokağı andırır. Adı da zaten buradan (cobblestone) geliyor.
- Crisp: Üzerindeki kaplamada mutlaka yulaf ezmesi bulunur. Bu da ona fırından çıktığında adından da anlaşılacağı gibi “çıtır çıtır” (crispy) bir doku verir.
- Crumble: Crisp’in yulafsız kardeşi diyebiliriz. Un, tereyağı ve şekerden oluşan daha kumlu, “ufalanan” (crumbly) bir kaplaması vardır. Kaynak: Easy Apple Cobbler Recipe — Plus What’s The Difference Between Cobblers, Crisps & Crumbles?
“Fransız” Elmalı Cobbler’ın Kimlik Bunalımı
Tamam, temel tanımları anladık. Peki bizim “Fransız” cobbler bu işin neresinde? İşte zurnanın zırt dediği yer burası. Çünkü bu isim, temelde birbirinden tamamen farklı iki tatlı için kullanılıyor ve ortalık fena halde karışıyor.
Versiyon 1: Kek Hamurlu Orijinal
İşte benim “işte bu!” dediğim, kendine has karakteri olan versiyon bu. Üzeri bisküvi ya da kırıntı hamuruyla değil, pürüzsüz ve akışkan bir kek hamuruyla kaplı. Bu hamur, elmaların üzerine kaşıkla dökülüyor ve fırında yayılarak yumuşacık, altın rengi bir kabuk oluşturuyor. Düşünsene, altta sıcacık, baharatlı elmalar, üstte ise yumuşacık bir kek… Muhteşem! Kaynak: French Apple Cobbler – New England Cooks
Ve sıkı dur, bu tarifin kökeni Fransa’ya değil, 1963 tarihli bir Amerikan yemek kitabına, McCall’s Cookbook’a dayanıyor! Yani bizimki aslında Fransız taklidi yapan bir Amerikalıymış! Kaynak: French Apple Cobbler – Ever Ready
Versiyon 2: Kırıntı Kaplamalı (Yanlış Alarm!)
Daha sık karşılaşılan ama aslında teknik olarak yanlış isimlendirilen versiyon ise, altı turta hamurlu, üzeri tarçınlı kırıntı (streusel) kaplamalı olanı. Bu da harika bir lezzet, ona lafım yok. Ama onun adı aslında Fransız Elmalı Turta (French Apple Pie) veya Hollanda Elmalı Turta (Dutch Apple Pie). Kaynak: French Apple Pie – 2 Cookin Mamas
İşin Sırrı Elmada: Mükemmel Dolgu Nasıl Hazırlanır?
Bir elmalı tatlının ruhu, içindeki elma dolgusudur. O mükemmel tatlı-ekşi dengesini yakalamak, elmaların eriyip püre olmadan yumuşacık kalmasını sağlamak… İşte bu bir sanattır. Ve bu sanatın ilk kuralı: Asla tek bir çeşit elma kullanma!
Hangi Elma, Ne İşe Yarar?
Farklı elma türlerini karıştırmak, tatlına boyut ve derinlik kazandırır. Tıpkı bir orkestradaki farklı enstrümanlar gibi, her elma kendi eşsiz notasını ekler.
| Elma Çeşidi | Tadı Nasıl? | Pişince Ne Olur? | Benim Notum |
|---|---|---|---|
| Granny Smith | Ekşi, mayhoş | Formunu korur, dağılmaz | İşte bu, tatlının bel kemiği! Ekşiliğiyle şekeri dengeler, tatlının baymasını önler. Karışımının yarısı bu olmalı. |
| Honeycrisp | Tatlı-ekşi, sulu | Şeklini iyi korur | Popüler çocuk! Hem tatlı hem ekşi, dokusu da harika. Biraz fazla su salabilir, o yüzden Granny Smith ile kankadır. Kaynak: Best Apples for Baking – Know Your Produce |
| Braeburn | Aromatik, baharatlı | Yumuşar ama dağılmaz | İçinde sanki doğal tarçın varmış gibi hissettiren, parfümlü bir elma. Harika bir aroma katıyor. |
| Golden Delicious | Hafif tatlı, bal gibi | Oldukça yumuşar | Tek başına kullanırsan püre olabilir ama diğer elmalarla birleşince o güzelim tatlılığıyla dolguya sos kıvamı verir. |
Lezzeti Arttıran O Küçük Dokunuşlar
Elmaları seçtik, peki ya sonrası? Esmer şeker kullanmak, beyaz şekere göre çok daha derin, karamelimsi bir tat verir. Tarçın zaten olmazsa olmazımız. Ama bir tutam muskat veya zencefil, lezzeti bambaşka bir seviyeye taşıyabilir. Ve tabii ki birkaç damla taze limon suyu! Hem elmaların kararmasını önler hem de o tatlılığı parlatıp ferah bir dokunuş katar.
İşte O Usta İşi Tarif: Gerçek Bir Fransız (Gibi) Elmalı Cobbler
Tüm bu bilgiler ışığında, o meşhur 1963 McCall’s Cookbook tarifine sadık kalarak ama modern dokunuşlarla zenginleştirdiğim, benim favorim olan tarifi seninle paylaşıyorum.
Malzemeler
Elmalı Dolgu İçin:
- Yaklaşık 700 gr (5 su bardağı) karışık elma (Yarısı Granny Smith, yarısı Honeycrisp veya Braeburn harika olur)
- 3/4 su bardağı esmer şeker
- 2 yemek kaşığı un
- 1 tatlı kaşığı tarçın
- 1/4 çay kaşığı muskat rendesi (isteğe bağlı)
- 1/4 çay kaşığı tuz
- 1 yemek kaşığı taze sıkılmış limon suyu
- 1/4 su bardağı su
- 1 yemek kaşığı soğuk tereyağı (küp küp kesilmiş)
Kek Hamuru İçin:
- 1/2 su bardağı un
- 1/2 su bardağı toz şeker
- 1/2 çay kaşığı kabartma tozu
- 1/4 çay kaşığı tuz
- 2 yemek kaşığı yumuşak tereyağı
- 1 adet büyük boy yumurta (hafif çırpılmış)
- 1 çay kaşığı vanilya özütü
Adım Adım Yapılışı
- Fırını Hazırla: Fırını 190°C’ye ayarla (alt-üst ayarda). 20×20 cm’lik kare bir fırın kabını güzelce yağla.
- Elmaları Hazırla: Geniş bir kapta soyup dilimlediğin elmaları; esmer şeker, 2 kaşık un, tarçın, muskat ve tuz ile harmanla. Limon suyunu da ekleyip nazikçe karıştır. Bırak 10-15 dakika kendi hallerinde tanışıp kaynaşsınlar.
- Dolguyu Kaba Al: Elmalı karışımı fırın kabına yay. Üzerine 1/4 su bardağı suyu gezdir. Küp küp kestiğin tereyağı parçalarını da üzerine serpiştir. Bu tereyağı eriyip o muhteşem şerbetli sosu oluşturacak!
- Kek Hamurunu Çırp: Ayrı bir kapta 1/2 su bardağı un, toz şeker, kabartma tozu ve tuzu karıştır. Yumuşak tereyağı, çırpılmış yumurta ve vanilyayı ekle. Pürüzsüz ve yoğun bir hamur elde edene kadar, çok da abartmadan, mikserin düşük devrinde veya bir kaşıkla karıştır.
- Cobbler’ı Birleştir: Bir yemek kaşığı yardımıyla kek hamurundan parçalar alıp elmaların üzerine, aralarında biraz boşluk bırakarak 9 parça halinde koy. Sakın hamuru yaymaya çalışma! Fırında onlar kendiliğinden yayılıp o güzel “yamalı” görüntüyü oluşturacaklar. Kaynak: French Apple Cobbler Recipe – Food.com
- Fırına Ver: Altına, olur da taşarsa diye bir tepsi koymakta fayda var. Yaklaşık 35-45 dakika, üzeri iyice kızarana ve kenarlardan elmalı sos coşkuyla fokurdayana kadar pişir. Elmaların pişip pişmediğini anlamak için hamurların arasından bir bıçak batır, kolayca giriyorsa tamamdır.
- Dinlendir (En Zor Kısım!): Fırından çıkarıp en az 15-20 dakika dinlenmeye bırak. Biliyorum, kokusu delirtecek ama bu süre, o kaynar dolgunun biraz kıvam alması için çok önemli.
Mutfaktaki S.O.S: Sulu Bir Cobbler Nasıl Kurtarılır?
En büyük kabus: Fırından bir tatlı çıkarırsın ama içi elma çorbası gibi… Korkma, çözümü var! Bu tatlıda en kritik konu, elmaların saldığı suyu kontrol altında tutmak. Eğer dolgu çok sulu olursa, üzerindeki kek hamuru buharda haşlanır ve asla güzelce pişmez.
İşte birkaç pro taktik:
- Ön Pişirme Yap: Elmalı dolguyu fırın kabına dökmeden önce bir tencerede 5-10 dakika kadar pişir. Böylece elmalar ilk suyunu salar ve içindeki un (veya nişasta) kıvamını bulmaya başlar. Bu, fırındaki nem oranını ciddi şekilde kontrol altına alır. Kaynak: How to prevent runny apple pie | King Arthur Baking
- Doğru Kıvam Arttırıcıyı Seç: Un yerine mısır nişastası kullanabilirsin. Nişasta, daha az miktarda daha güçlü bir yoğunlaştırma sağlar ve sosun daha berrak olmasını sağlar.
Ve Final: Nasıl Servis Edilir?
Bu güzelliği taçlandırma zamanı! En güzel hali kesinlikle sıcacıkken yeneni. Yanına koyacağın bir top kaliteli vanilyalı dondurma, o sıcak-soğuk kontrastıyla insanı kendinden geçirir. Dondurma eriyip o baharatlı elma sosuna karıştığında… Anlatmıyorum, denemen lazım!
Daha sofistike ve daha “Fransız” bir dokunuş istersen, bir kaşık “crème fraîche” (krem freş) ile servis et. Hafif ekşi ve ferahlatıcı tadı, tatlının şekerini mükemmel bir şekilde dengeler. Üzerine hafif bir pudra şekeri serpmek de sunumuna şıklık katar. Kaynak: Apple Cake Recipe (A French Classic) – Once Upon a Chef
İşte böyle! Artık sen de bir Fransız Elmalı Cobbler ustasısın. Gördüğün gibi, bu tatlının hikayesi en az tadı kadar ilginç. Şimdi mutfağa girip bu bilgileri lezzete dönüştürme zamanı. Yaptığında benimle de paylaşmayı unutma! Afiyet olsun!
Senin bu tatlıyla aran nasıl, daha önce denemiş miydin? Yorumlarda buluşup tatlı tatlı sohbet edelim! Yazıyı beğendiysen bir arkadaşına yollamayı da unutma, olur mu?
