Beş Klesha: Zihinsel Engelleri Aşarak İç Huzura Ulaşma Rehberi

Klesha? Bugünün modern dünyasında hayat, adeta kaynayan bir kaos ve aşırı uyarılma kazanı gibi. İşte bu yüzden stres, endişelerimizin başlıca nedenlerinden biri haline gelmiş durumda. Ancak, düşünme, hareket etme ve tepki verme şeklimizin günlük yaşam tarzımız ve genel iyilik halimiz üzerinde doğrudan bir etkisi var.

Acının hayatın doğal bir parçası olduğunu bilsek de, insanlar olarak stresin bizi ne kadar ve ne derinlikte etkileyeceğini seçme gücüne sahibiz. Günlük hayatta karşılaştığımız tetikleyiciler, bitmek bilmeyen trafik sıkışıklığında kalmak, işteki beklentileri karşılamaya ya da aşmaya çalışırken bir yandan da kişisel hayatımızı yönetmek, bu mücadele gerçek ve inkâr edilemez.

Derinlerde, parayla satın alınamayacak huzur, sükûnet ve sessizlik gibi paha biçilemez armağanları arzuluyoruz. Ancak bu, neredeyse ulaşılamaz ya da gerçekçi olmayan bir hedef gibi görünüyor.

Bir an durup bu düşüncelerle baş başa kalalım ve yoga köklerimize geri dönelim. Yoga felsefesini günlük hayatımıza uygulayarak bakış açımızı değiştirebilir ve acının pençesinden kurtulmayı bilinçli bir şekilde seçebiliriz. İşte o zaman, ruhsal, kişisel ve sosyal anlamda tatmin edici bir hayatın tadını çıkarabiliriz.

Beş Klesha

Bu yazı, insan acısının 5 ana KLESHA’sını (zihinsel engellerini) anlamayı ve bunların bizi yaşamdan ölüme kadar nasıl bağladığını keşfetmeyi amaçlıyor. Kleshaların sonuçları, bir domino etkisi yaratarak bizi aydınlanmaya ulaşmaktan alıkoyuyor. Ancak burada önemli olan ilk adım, kendini kabul etme eylemidir.

Kendini yansıtma, öz-anlayış ve bilgi geliştirir. Bunlar, kleshaları tanımanın ve yoga pratiğini uygulayarak acıyı aşma gücünü kazanmanın temel araçlarıdır.

Beş Klesha’nın Tarihi

Beş klesha kavramı, eski Hint felsefesi olan Sankhya‘dan doğmuştur. Bu felsefeye göre, evren iki ana unsurdan oluşur: Purusha (benliğin saf bilinci) ve Prakriti (maddi dünya).

Sankhya Darshana’ya göre, kleshalar Purusha ve Prakriti arasındaki etkileşimlerin bir yan ürünü olarak ortaya çıkar.

Patanjali’nin Yoga Sutraları, acıyı ruhsal gelişim için bir engel olarak tanımlar. Bu metinlerde Patanjali, acılarımızın kökeni olan 5 engeli ya da klesha’yı detaylı bir şekilde açıklamıştır.

Beş Klesha Nedir?

Beş Klesha şunlardır: Avidya (Cehalet), Asmita (Ego), Raga (Bağlılık), Dvesha (Nefret/İtici Bulma) ve Abhinivesha (Ölüm Korkusu).

Sembolik olarak kleshalar bir ağaca benzetilir: Avidya ağacın gövdesi, Asmita dalları ve Raga, Dvesha ile Abhinivesha ise bu dallardan çıkan üç filizdir. 🌳

Klesha Ne Anlama Gelir?

Klesha, Sanskritçe bir kelime olup “kirlilik” ya da “zehir” anlamına gelir. Hinduizm, klesha’yı zihni çarpıtan bir ruh hali olarak tanımlar. Bu ruh hali, cehalet ya da korku gibi olumsuz bir durum olabilir ve bu durum, sağlıksız sonuçlar ve eylemler doğurur.

Kleshalar, iç huzur ve tatmin olan gerçek doğamızı fark etmemizi engelleyen engeller olarak görülür. Yoga, kleshaları aşmamıza yardımcı olarak, saf bilincimizle ve içsel gerçek doğamızla tam bir uyum içinde yaşamamızı sağlar.

Şimdi, bu kleshaların her birini ve hayatımızda nasıl tezahür ettiklerini keşfetmeye başlayalım. 😊

Avidya

Patanjali, Avidya’yı (ilk Klesha) tanımlamanın zor olduğunu anlamıştı. Diğer dört klesha’nın bağlamını öğrendikten sonra Avidya’yı kavramak daha kolay hale gelir. Bu birincil klesha, gerçekliğimizin yanlış anlaşılmasından ya da yanlış algılanmasından kaynaklanır. Cehalet, geçiciyi kalıcı sanma gibi bir gerçeğin yanlış yorumlanmasından doğar.

Bir durumu yanlış değerlendirmek, düşünmeden ve bilinçsizce hareket etmemize neden olabilir. Avidya, yıllar boyunca oluşmuş alışkanlıklar ve algılardan doğar ve bu alışkanlıkları hemen terk etmek zordur. Uzun vadede, Avidya görüşümüzü ve düşünme şeklimizi engeller. İlginç bir şekilde, Avidya’yı varlığından çok yokluğuyla tanımak daha kolaydır.

Yoga pratiğinde ilk adım, zihnin bizi kendi yarattığı sınırlamalarla nasıl geri tuttuğunu tam anlamıyla fark etmektir. Kendini yansıtma ve meditasyon, gerçek doğamızı yeniden keşfetmemize ve hem kendimizi hem de dünyayı çok daha derin bir şekilde anlamamıza yardımcı olabilir.

Diğer dört klesha, Avidya’dan (ilk Klesha) doğar. Bu nedenle, Avidya’yı anlamak, diğer kleshaları çözmek için temel bir adımdır. 🌱

Asmita

Asmita, özünde kendimizi Ego ya da “Benlik” ile özdeşleştirmemizdir. Kendimizle ilgili, bizim gerçeğimiz olmayan ama gerçekmiş gibi inandığımız sahte bir öz-imaj yaratırız. Bu öz-imajı, dış dünyaya yansıtarak kendimizi ifade ederiz. Ancak, bu öz-imajı bir koruma kalkanı olarak algılasak da, aslında kendi hayatımızda yarattığımız bir tuzaktır ve bu tuzak, zamanla düşüşümüze yol açabilir.

Ego, üstünlük ya da aşağılık duygularına neden olur ve nihayetinde bu sahte ego, zamanla bir bağlılık yaratır. Yoga sayesinde, derin bir tevazu duygusunu besleyebilir ve daha büyük bir amacın parçası olduğumuzun bilincine varabiliriz.

Asana pratiği, pranayama ve meditasyon, bu sahte egoyu gözlemlememizi teşvik eder ve bizi içsel, gerçek benliğimizle buluşturur. Ego’nun günlük hayatımızda yıkım yerine, büyüme, farkındalık ve yükseliş için bir araç olarak nasıl kullanılacağını öğretir. 🌟

Raga

Raga, üçüncü klesha olup bağlılık anlamına gelir. İnsanlar, bize büyük bir tatmin sağlayan maddi zevklere çekilir. Sürekli olarak ne kadar sahip olabileceğimizi ya da ne kadar şeye sahip olduğumuzu başkalarının arzu edilen varlıklarıyla kıyaslama peşindeyiz. Bu kıyaslama, başarı, toplumsal statü ve maddi kazançlarımızı ölçmek için bir ölçüt haline gelir. Ancak bu bağlılık, açgözlülük, kıskançlık ve tatminsizlik doğurarak gerçek mutluluk anlayışımızı olumsuz etkiler.

Asıl mesele, gerçek mutluluğun içimizden geldiği ve geçici zevklerle satın alınamayacağıdır. Farkındalık, meditasyon ve kendini yansıtma, bu gerçeği yavaş ama istikrarlı bir şekilde kabul etmemize ve bağlılıklarımızı bırakmamıza yardımcı olur. Şimdiki anın tadını çıkarmaya odaklanmak, hayata taze bir bakış açısı kazandırır.

Raga, aynı zamanda ailemize, eşimize, çocuklarımıza ve sevdiğimiz insanlara duyduğumuz arzu ya da bağlılığı da ifade eder. İlişkilerde sahiplenicilikten kaçınmak ve bu rahatsızlığı aşmak için denge ve ölçülülük bulmak hayati önem taşır. 💛

Dvesha

Dvesha, yani itici bulma ya da kaçınma, dördüncü klesha’dır ve acıdan, güçlü hoşnutsuzluklardan ya da rahatsızlıktan kaçınma eğilimini ifade eder. Bu durum, kaygı, öfke ve korku gibi duygularla kendini gösterebilir. Zorlayıcı ve rahatsız edici anlarda, hem kendimiz hem de çevremizdekiler hakkında hızlıca yanlış algılar oluşturur ve yargılara varırız.

Yoga pratiği, bu zorlayıcı deneyimleri ve karşılaştığımız iticilikleri tanımamıza ve kabul etmemize yardımcı olur. Asanalar, pranayama ve meditasyon, özellikle büyük rahatsızlık ve acı yaratan mevcut deneyimlerle barışmayı öğretir.

Zamanla, bu tür zorluklar karşısında dayanıklı bir zihin geliştirebilir ve bu durumları, kendimizi büyütmek ve konfor alanımızdan çıkmak için birer fırsat olarak kullanabiliriz. 🌱

Abhinivesha

Abhinivesha, beşinci ve son klesha’dır. Ölüm korkusunu ve fiziksel bedenimize olan bağlılığı ifade eder. Bu korku, günlük yaşamımızdaki neşe dolu anları çalarak kaygı, endişe, güvensizlik ve işlenmesi zor birçok duyguyu beraberinde getirir, hatta panik yaratabilir.

Bu korku, bizi gerçek ve tam potansiyelimizi keşfetmekten alıkoyar. Peki, gerçek doğamızın fiziksel bedenimizin, düşüncelerimizin ve sınırlayıcı inançlarımızın ötesinde olduğunu biliyor muydun? Kendini yansıtma ve meditasyon, yoganın bize sunduğu araçlardır ve bu araçlar, zarif bir şekilde bırakmayı öğrenmemize ve şimdiki anda huzur bulmamıza yardımcı olabilir.

Tutarlı bir yoga pratiği ve yoganın prensiplerini hem mat üzerinde hem de günlük yaşamda uygulamak, bu klesha’nın hayatımıza nasıl girdiğini fark etmemizi sağlar. Ayrıca, bu olumsuz bağlılıkların ve yaraların kurbanı olmak yerine, onları kabul ederek nasıl ele alabileceğimizi öğretir. Böylece, “şu an” dediğimiz bu güzel armağanı koruyabiliriz. 🌟

Sonuç

Hepimiz bu kleshalarla doğarız. Ancak en önemli nokta, onları nasıl ortadan kaldırabileceğimiz ve kendi egolarımızı nasıl dizginleyebileceğimizdir. Ne idealistiz ne de kusursuz olmayı arıyoruz.

İnsanız ve belki de insanlığımızın içinde, hayat yolculuğumuz boyunca kendimizi ve başkalarını daha iyi kabul edip anlayabilirsek, zihinsel acılardan kaçınma seçeneğine sahibiz. Aslında, iyi ya da kötü duygu diye bir şey yoktur; acıya yol açan, o hissi reddetmemiz ve buna verdiğimiz tepkidir.

Yoga, zihin, beden ve nefesimizi uyumlu hale getirmemize yardımcı olan bir araçtır. Bu yolculukta yoga, acı döngüsünü hafifletmemize ve bizi yıpratan her şeye rağmen her gün yeniden var olmamıza destek olur. Aynı zamanda, bizi gerçekten biz yapan şeyleri besleyen ve büyüten tohumlar ekmemizi teşvik eder.

Peki, sen bu kleshalardan hangisini hayatında daha çok hissediyorsun? Onlarla başa çıkmak için neler yapıyorsun? Düşüncelerini ve deneyimlerini paylaşarak bu yolculukta birbirimize ilham olalım! 💬